İŞÇİ ARAMA PARADOKSU - Servet Şenyiğit

Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK)’ nun verilerine göre 2023 yılı ikinci  çeyreğinde işsizlik oranı yüzde 9.7 olmuştur. İşsizlik oranının bu kadar yüksek olduğu ülkemizde sanayi  sektöründe ise iş gücü sorunu yaşanıyor ve sektör temsilcileri her fırsatta bu sorunu dillendiriyorlar. Hem işsizlik hem de iş gücü yaşanması ilk başta paradoks gibi görünse de bu durum “iş gücü arz ve talebi arasındaki uyumsuzluk” olarak adlandırılmaktadır.

Halkımızda “Gençler iş beğenmiyorlar” gibi hem yanlış hem de haksız bir iddia oluştu. Soruna bireysel tutumlara indirgeyerek bakamayız. Eğitim programımız ile sanayi sektörümüzün iş gücü ihtiyacı arasındaki bir uyumsuzluk olduğu şeklinde bakmamız gerekmektedir.

Firmalar belirli mesleki bilgi ve becerilere sahip elemanları istihdam etmek istiyorlar ancak, istediklerini özellikle ağır işlerde (sanayide) bulamıyorlar.  Ayrıca üretim sektörü yeni mezun olunsa dahi pratik tecrübenin bulunmasını istemektedirler. Yeni mezunların pratik tecrübeleri çok sınırlıdır ve eğitim sürecinde işbaşı pratiği kazanılması sağlanmalıdır.    Bu güçlük sadece mavi yaka işlerde değil beyaz yaka (teknisyen, mühendis gibi) işlerde de yaşanıyor. Öte yandan istedikleri vasıflara az çok sahip genç iş arayanlar karşılarına çıktıklarında öncelikleri ücretler (çoğunlukla asgari ücret) bu kez iş arayanlar tarafından yetersiz bulunabiliyor.

 2021 ve 2022 yıllarında İstanbul Büyükşehir Belediyesi kuruluşu İSPER için yapılan araştırmada, iş arayanlara teklif edilen bir işi kabul etmek için en düşük ücret sorulduğunda, asgari ücretten yaklaşık yüzde 30 daha yüksek çıkmıştı. Firma yöneticilerine de “.Niçin daha fazla ücret önermiyorsunuz?” diye sorulduğunda, “Rekabet altında çalışıyoruz, yeni işe girene daha yüksek ücret versek, tüm ücretleri yükseltmemiz gerekir. Rakip firmalarda bunu yapmazsa batarız” diye yanıtlıyorlar.

.İki önemli alanda iş birliği yapılması zorunludur. Çözüm olarak en başta eğitim dönemi boyunca teorik müfredat içeriği sürekli güncellenmeli ve yenilenmelidir. Eğitim dönemi boyunca pratik eğitimler yeniden düzenlenmeli, Yaz stajlarının yanı sıra eğitim kurumlarında ve üretim sektöründe zorunlu pratik eğitimler yapılmalıdır. Bunlar ders programları içinde yer almalı ve başarı puanına katılmalıdır. Ayrıca, sanayi sektörü bölgelerindeki üniversite ve meslek okulları eşleştirilmeli ve sürekli iş birlikleri kurulmalıdır. Yüksek öğrenim kurumlarında araştırma ve geliştirme alanları için bölümler kurulmalıdır.

servetsenyigit@gmail.com