Tarım ülkesi olarak kendi kendine yeten ülkeler arasındayken bugün saman ve mercimek dış alımı yapan bir ülke durumuna düşmemizin tek sorumlusu RTE Hükümetidir. Bunu ben yazmıyorum, rakamlar öyle gösteriyor. Rakamlar yalan söylemez sözüne inanan biriyim.
Buğday, mısır, pancar gibi temel ürettiklerimize göz atarsak gerçek ortaya çıkacaktır. Buğday üretimimiz 17-21 milyon ton aralığında ve bu yıl 21.5 milyon ton olduğunu basından öğrendik. Peki nasıl bir anlayıştır ki hasat zamanı Ukrayna’ dan buğdayı getirip depolar dolduruluyor. 2023 yılının ilk beş ayında 2 milyar dolar karşılığında 6.5 milyon ton buğday dış alımı yapılıyor.. Üretici ürününü TMO’ ya veremiyor. Depolar dolu olduğundan bir ay sonraya randevu veriliyor.
Geçen yıldan bugüne tarımsal girdi maliyetleri yüzde 100 ile yüzde 150 civarında arttı. Ancak geçen yıl 5.7 TL olan mısır taban fiyatı bu yıl 6 TL oldu. 30 kuruş zam yapıldı. Üreticiyle dalga geçer gibi %5 zam. Depolarda yer yok gerekçesiyle üreticiyi tüccarın tefecinin insafına bıraktılar. Seçim öncesi sıfır gümrükle 1.5 milyon ton dış alım yaparak çiftçiyi yok etmeye başlamışlardı zaten.
Şeker pancarında da durum farklı değil. Üretime başlamadan önce çiftçilerle sözleşme yapan şeker fabrikaları pancar sökümüne yakın yüzde on kotayı düşürüyor. Çiftçilerle dalga geçer gibi. 2023 yılı üretimi için 400 bin tonluk pancar kotasını 40 bin ton, şeker kotasını da 2500 ton azaltmakla üretici cezalandırılıyor. 40000 ton pancar tarlada mı bırakılacak, dereye mi dökülecek? Bir darbe de fabrikalardan geliyor. Üretici kiminle sözleşme yaptıysa şeker pancarını o fabrikaya teslim etmek zorunda. Başka fabrikaya satması yasak.
RTE Hükümetinin hiçbir konuda olmayan olağanüstü plansızlığı ve programsızlığı tarımda da geçerli. Tarımımız tümüyle dışa bağımlıdır. Mazot, gübre, ilaç gibi temel girdileri dışarıdan alıyoruz. Dışa bağımlı olunduğundan artan fiyatlar üreticilerin maliyetini artırıyor. Taban fiyatlar zaten yetersiz olduğundan çiftçi para kazanamıyor ve sürekli borçlanıyor.
Tarımda planlama ve program masa başında değil sahada olmalıdır. Her bakan değişikliğinde plan değişmemelidir. Gelen bakan gidenin plan programını çöpe atıp sil baştan yaparsa üretici zarar görür. Bakanlık sahadaki çalıştayları incelemeli, üreticilerle dertleşmeli ve paylaşmalıdır. Türkiye’ deki sıkıntı üretmekten değil plansızlıktan kaynaklanıyor. Üretilen ürünün değerini vermemekten kaynaklanıyor.
Devlet olarak ekilen ve hasat edilen tüm tarımsal ürünleri almak zorundadır. Türk tarımında alım garantisi verilsin tarım ürün rekolteleri ve dolayısıyla çiftçilerimiz şahlanır.
servetsenyigit@gmail.com
