Sosyal Kredi Sistemi - ÖZGÜR TERZİOĞLU

4. Endüstri devrimi gerçekleşmeye devam ederken emekçiler hakkını alamadıkları için seslerini daha fazla yükseltmeye başlayacaklar. Emeğin karşılığı; kol ve bedensel güçten, zihinsel çabadan ve tecrübeden daha çok marka değerlerine, siber sistemlere yazılımcı yaratıcığına doğru evrimini gerçekleştiriyor. Teknolojik ilerlemenin gerisinde kalan ve sosyo-ekonomik anlamda çağı yakalayamayan toplumlar sömürülürken, hakkını aramak için meydanları doldurmaya başlayanlar daha da artacaktır. İstediğini alamayan, temel ihtiyaçlarını bile karşılamakta zorlanan insanların artmaya başlayacağı dönemlere doğru ilerliyoruz. Fayda/Maliyet çözümlemelerinde serbest piyasa çarklarına sıkışan isyankâr kimselerin tavırlarını da bastırabilmek için yeni yönetim sistemleri düşünülmeye ve hatta sosyal hareketlerimizi denetleyebilecek, ödül-ceza sistemleri kısmen uygulamaya başlayan Çin; artan nüfus oranını sağlıklı denetleyebilmek ve teknolojinin nimetlerinden faydalanmak için yatırımlarını artırıyor.

 

Artan nüfus oranlarıyla birlikte ve teknolojinin gelişmesi paralelinde yeni sistemler, üretim modelleri hayatımıza girmeye başlayacak. Yeni gelen çağın ilk krizi Covid-19 salgını ile yaşarken dönüşüm noktası “temassız” yani sosyal mesafe ve “dokunmamak” üzerine alışkanlıklarımızın değişeceğinin işaretleridir. Firmalar “dijital cüzdan”  fikrini geliştirmeye çalışırken, Blokchain gibi kâğıt para düzenine yönelik ekonomi alanında devrim niteliği taşıyan fikirler geliştirilmeye çalışılıyor. Diğer yandan ilk ve ciddi anlamda etkilenen sağlık sektörü gibi eğitim sistemlerinin değişeceği ve özellikle hizmet sektörü yeni bir yapılanmaya doğu gideceği görülmektedir. Caddelerimiz, sokaklarımız kargo şirketlerinin arabaları ve moto-kurye gibi eve sipariş taşıyan araçların yoğunluğunu yaşıyor. Tabii bu yoğunluğun trafik anlamında yaşatacağı sıkıntılarda şimdilik umursanmasa da ilerleyen zamanların rahatsızlığı olarak yaşayacağız. Sosyal ve ekonomik açmazları düzenlemek adına Çin hükümeti “Sosyal Kredi Sistemiyle” vatandaşlarını denetleyerek daha kaliteli bir toplum hedefi oluşturmaya başlamıştır. Çin yönetimi, vatandaşlarının “sosyal güven” başlığı altında sıralayacak büyük bir puanlama sistemi kuruyor.

Sosyal kredi sisteminin temelinde bireylerin sorumluluk bilincini artırabileceği organizasyonu kurarak kaliteli bir toplum hedeflerken; yapay zekâ gibi dijital alanda takip ağı sosyal kredi sisteminin denetleme gücünü artıracağını düşünülüyor. Ülkenin her köşesine, bucağına yerleştirilen kameralar ile insanları takip ederek vatandaşlarını davranışlarına göre puanlayarak bir bakıma ak ile karayı ayırmayı planlıyorlar. Sistemin getireceği avantajlar kadar dezavantajları da tartışma yaratmaktadır. Dijital diktatörlüğe kapı aralayan sistemle gücü elinde tutan siyasi grup kendisini eleştiren vatandaşın puanlarını düşürmesi gibi olumsuz yönleriyle de iyi gibi duran uygulamaların aslında nasıl bir politik yönetim sistemine dönüştüğü meselesine dikkat edilmelidir. Öte yandan sistem; yayalara yol verenlere, dumansız bölgelerin korunması, kan bağışlarının artması, sosyal yardımlara ilgiyi arttırarak her yapılan iyiliğe, güzel işlere yönelik puan verilerek bir bakıma bireysel kariyerini onaylanması için algoritmik bir yönetim sistemi olarak geliştiriliyor.

Dünya yeni sistemlere yönelik çalışmalarını sürdürmeye çalışadursunlar Lüleburgaz için hazırlanan Master Plan da “Yaşamsal Kalite Yönetimi” geleceğin kent modelinin yönetim sisteminin denetleyicisi olarak “Kültürel Tasarım Enstitüsü” fikrini ortaya atmıştım. Enstitü temel olarak sosyal ilişkilerin düzenlemesi konusunda eğitim teknikleri geliştirirken yeni bir insan kaynakları sistemiyle bir bakıma insana ve fikrine daha saygılı, demokratik sistemleri bünyesinde geliştirerek vatandaşın kariyerini belirlemesine ve daha fazlasına yardımcı olabilmesi için düşünülmüş uygulamalar, sistemler bütünü olarak kurgulanmıştır. Tabii geleceğin ne getireceğini göremeyen yerel siyasetin temel sorunu egosantirik takıntıları aşamamaları neticesinde son iki yıldır açılımlarını yapmaya çalıştığım planın gereksiz olduğunu etraflarına anlatırken, halkın içinden birisine prim vermemek için adeta master plan konusu açıldığında lafı değiştirmektedirler. İşte halkına muhalefet böyle olmaktadır.

                                                        Özgür Terzioğlu

Yorum yapmak için tıklayınız!   Yapılan Yorumlar [ 0 ]