BUNDAN SONRA EMEKLİ OLACAKLAR: İŞİNİZ ZOR - Metin ATLI

  Yazımıza Amerika seçimlerine değinerek başlayalım. Amerika da seçimler bitti. Biden kazandı, Trump  kaybetti. Trump şöyle yapsaydı kazanırdı. İlk sonuçlar açıklanınca televizyonlara çıkıp “3 bin oyla ben kazandım, haydi hayırlısı olsun” derdi. ( bunu yaptı)  Sonra baktı Biden öne geçiyor, Amerikan Ajansı’nın veri vermesini durdururdu. Beyaz Saray’ın balkonuna çıkar bir balkon konuşması yapardı. İtiraz edenlere  ‘Atı alan Teksas’ı geçti” derdi. Bir oldu-bittiyle bu iş olurdu. “Ey Trump! Hiç mi Türkiye den bir şey öğrenmedin?”

          Neyse biz asıl konumuza gelelim. Emekli maaşı bağlanma oranları 8 Eylül 1999 tarihinde değiştirildi. Diyeceksiniz ki herhalde daha güzel oldu. Türkiye her konuda çağ atlıyor ya. Maalesef  daha kötü oldu. Hatta çok kötü oldu. Bundan sonra emekli maaşları bugünkü şartlara göre 1000 – 1500 TL arasında olacak.

         Rakamlarla anlatayım. 8 Eylül 1999 tarihinden önce emekli maaş bağlama oranı  yüzde  75’ti. Örneğin  4000 TL maaş alan birisine emekli olunca 3000 TL  emekli maaşı bağlanıyordu.  8 Eylül 1999 tarihinde bu oran yüzde 63’e düşürüldü. Böyle olunca emekli maaşı da düştü  2 bin 520 TL’ ye . Bitmedi. 2008’den sonra da bu oran yüzde 60’a düşürüldü.  Yüzde altmışla maaş bağlanınca bu kez emekli maaşı düştü 2 bin 400 TL ye. Bitmedi. 2010 yılında maaş bağlama oranı bir daha düşürüldü. Oldu  yüzde 50. Yani 4000 TL maaş alan birinin emekli maaşı düştü 2000 TL’ye . Bitmedi.

          İçiniz daralmaya başladı değil mi? Ben bitmedi dedikçe size daral geliyor, anlıyorum. Ama ne yapayım, bu yasayı ben çıkarmadım. Neyse devam edelim. 2016’da  maaş bağlanma oranı düştü  yüzde 33.48’e . Yani 4000 TL maaş alan birisinin 2010 yılında sonra emekli olunca maaş düştü 1 339 TL ye . Bitmedi. Bu oranın kademeli olarak yüzde yirmi sekize kadar düşürüleceği söyleniyor. Düşerse ne olur. Oldu mu maaş 1120 TL. Bitti. Nihayet bitti.

          Hesabı sadeleştirelim. 1999’dan önce çalışma süresi için bağlanma oranı % 75, 1999 ile 2008 arası % 63, 2008-2010 arası % 60,  2010-2016  arası % 50,  2016 sonrası % 33,48 . Emekli olacakların maaşları buna göre hesaplanacak.

               Toparlayalım. 4000 TL maaş alan birisi 2000 den önceki yasaya göre 3000 TL emekli maaşı alırken, bugünkü yasaya göre 1 339 TL maaş alacak.  Fark korkunç değil mi?

       Bu hesabı bir de asgari ücret için yapalım. Ne de olsa ülkemizin yüzde 43’ü  asgari ücretle çalışıyor. Bize en yakın ülke Slovenya da bu oran yüzde 19.  Farka bak. Asgari ücret Net 2325 TL.  Bu ücrete göre 2000 den önce 1744 TL emekli maaşı alan birisi, şimdiki yasaya göre  778 TL  emekli maaşı alacak. En düşük emekli maaşı şu an 1000 TL altında olamayacağı için 1000 TL alacak. Şimdi şöyle bir düşünelim. 1000 TL maaş alan bir emekli nasıl geçinecek? Sayın ekonomi profesörleri ekranlardan cari açık bu kadar, gayri safi milli hasıla bu kadar gibi koca koca rakamların hesabını yapıyorsunuz. Hiç 1000 TL maaşla bir emekli 1 ay nasıl yaşar,  bunun hesabını yaptınız mı?  Bu hesapları yaparken emekli bir SGK uzmanından yardım aldık.

          1999’da bu yasa çıkınca kimseden ses çıkmadı. Ama bugün emekli olanlar aldıkları maaşı görünce şok oluyorlar. Artık dijital çağdayız. Çalışan birisi bugün emekli olsam kaç para alırım diye sisteme bakıyor, kafayı yiyor. Diyeceksiniz ki ses çıkarsak ne olacak, bizi kim dinliyor. Siz de haklısınız ya.

          “Ey iktidar! çalışanlara reva mı bu?”  “Ey muhalefet! bırakın iktidarın gündemine göre  muhalefet yapmayı. Milyonlarca çalışanı ilgilendiren bu konudan daha önemli ne var?”

         Her yazımın sonunda bir yorum yazıyorum. Bu yazımın sonuna ne yorum yazayım diye 2 gündür düşünüyorum, bir türlü bulamadım. Yazık değil mi çocuklarımızın geleceğine? diye yazdım hafif kaldı. Ne olacak bu çalışanların hali? diye yazdım, kesmedi. Yahu insanlık mı bu? diye yazdım, kibar kaldı. En iyisi ben yorum yapıp ağzımı bozmayayım. Yorumu size bırakayım.

      NOT: Çalışanların sorunları sadece emeklilik değil. EYT’liler var, kıdem tazminatı var, çalışma koşullarının kötülüğü var, belirli süre çalışma var. Bunlara da sonraki yazılarımızda değineceğiz.