MEHİR NEDİR? - Ahmet Bostancı

Mehir; nikah akdi esnasında evlenen erkeğin, evlendiği bayana verdiği veya vermeyi taahhüt ettiği para, eşya, altın, menkul veya gayr-ı menkul değerli bir menfaattir. Kur’an-ı Kerim’de emredilir. İlgili ayet-i kerimelerin birisinde: “ Kadınlara mehirlerini borcunuzu öder gibi ödeyin. Eğer onun bir kısmını size gönül rızası ile verirlerse onu da afiyetle yeyin.” (Nisa suresi ayet 4) buyuruluyor.

Anadolu’daki başlık parası veya süt bedeli gibi uygulamalarla uzaktan yakından alakası yoktur. Başlık parası veya süt bedeli adı altında bir şey talep etmek İslam’da haramdır. Yasaklanmıştır. Mehir evlenen bayanın hakkıdır. Babasına değil, kendisine verilir. Mülkiyeti tamamen o bayana geçer. İstediği gibi kullanma hakkı vardır.

Allah tarafından mehir müessesinin konulmasının hikmetleri vardır. Kadına verilen değeri ifade eder. Kadını taltif içindir. Diğer yandan kadına güvence sağlar. Kadına güvence sağladığı gibi boşama esnasında ödeme mecburiyeti vardır. Yeni bir evlilik için mehir gerekeceği ve külfet artacağı için boşanmayı önleyici ve ailenin devamını sağlayıcı etkisi vardır.  Boşanmış veya eşi ölmüş, kendi imkanlarıyla geçinme yeterliliği olmayan bayanı yeni bir evliliğe kadar geçimini temin edici yönü de vardır.

Evlenirken mehir isteme hususunda bayanların üç seçeneği vardır.

1- Nikah esnasında hemen isteyebilir.

2- Sonra almak şartıyla evlenmeyi kabul edebilir.

3- “Hiçbir şey istemem” diyebilir. Bu konuda özgürce karar verebilir. Erkek tarafının yaptığı zinetleri de isterse mehir olarak kabul edebilir.

Ancak şunu unutmamak lazımdır. Evlenen bayana erkek tarafının zinet yapması, kız tarafının da damat adayına hediyeler alması gelenektir. Mehir ise dini bir meseledir.

Düğünde geline takılan takılar ve getirilen hediyeler ona aittir. Ancak kendi iradesiyle, gönül rızasıyla bunları başkalarıyla paylaşabilir. Karar gelin hanıma aittir. Aynı şekilde damada takılan takılarda ona ait olur.

“Evliliğin hayırlısı kolay ve külfetsiz olandır.” (hadis-i şerif)

Kolaylaştırmak, yapıcı olmak, israfa dalmamak hayatı zorlaştırmamak, ayağını yorganına göre uzatmak… güzeldir, herkesin lehinedir. Vesselam…