İmzalamak yetmiyor - Ertan Bayer

10 Aralık İnsan Hakları günüydü dün. 10 Aralık 1948 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni ilan etti. Bu bildirge “insanların; özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğdukları, akıl ve vicdanla donatılmış olmaları nedeniyle bir “değer” taşıdıkları,  bundan dolayı da belirli şekilde muamele görmeleri gerektiği” düşüncesine dayanıyordu.

 Bu düşünce temelinde tüm bireylerin, insanların değerinden türetilen (ve Bildirgede sayılmış bulunan) insan haklarına; dil, din, cinsiyet ırk, etnik özellikler ve diğer bir nedenle ayrıma uğramadan -sırf insan olmalarından dolayı- sahip oldukları ilan edilmiş bulunuyordu. Böylece Bildirge tarihte çok önemli bir işlev görmüş oluyordu.

Türkiye’de bu bildirgeyi imzalayanlar arasındaydı.

 Peki dünyada durum nasıl ? Freeman’ın deyimiyle; “insan hakları kavramı gündelik yaşamdaki görece güvenlik ortadan kalktığında veya kaybolduğunda, sıradan insanlar ile ilişkili bir hale geliyor. İnsan haklarına en çok ihtiyaç duyulan zamanlar, en çok ihlal edildiği zamanlar oluyor”.

Türkiye’de, “söz konusu zamanlardan” geçmekte olduğumuz ortada.

 Adalet Bakanlığı istatistiklerine göre işkence ve eziyet suçlarından yargılanan kamu görevlilerin sayısı 2009 yılında 707; 2010’ da 755; 2011 yılında 800 kişi iken; kolluk kuvvetlerine mukavemet iddiasıyla yargılanan sivil kişilerin sayıları ise; 2009 ‘da 22.195; 2010 yılında 25.497; 2011 yılında 27.753 oldu.

Türkiye’de iş kazalarında  her ay 100’den fazla işçi yaşamını yitiriyor.

 İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi tarafından derlenen verilere göre, sadece Kasım 2013’te en az 128 işçi yaşamını yitirmiş bulunuyor.

2013 yılında iş cinayetleri sonucu ölen işçi sayısı 1150 civarında.  Türkiye iş cinayetlerinde Avrupa'da birinci, dünyada üçüncü sıraya oturmuş bulunuyor.

 Nüfusu 83 milyon olan Almanya'da ölümlü iş kazasının 519' da, nüfusu 64 milyon olan İngiltere'nin 489'da kalması Türkiye'deki çarpık gelişmeyi açıkça ortaya koyuyor. Ölümlü iş kazalarında 15 AB ülkesi ortalamasının 7 katı gibi “yüz kızartıcı” bir değere sahip bulunuyor.

DİSK Araştırma Enstitüsünün 11 Ekim 2013 tarihli raporunda yer alan Temmuz 2013 dönemi verilerine göre; geniş tanımlı işsizlik %16 oranına, işsiz sayısı da 4 milyon 894 bine ulaşmış bulunuyor. Gizli işsizlerin sayısı da 424 bin artmış durumda. Yaklaşık her beş işsizden biri üniversite diplomalı. Türkiye nüfusunun 27 milyona yakını işgücüne dahil bulunmuyor, bunun 11,4 milyon kişi ile en büyük bölümünü ev kadınları oluşturuyor.

Günde beş kadının öldürüldüğü ve kadınlara, çocuklara yönelik şiddet eylemlerinin gittikçe arttığı Türkiye; 2013 Dünya Ekonomik Forumu’nun Cinsiyet Uçurumu Raporu’na göre 136 ülke arasında Ekonomiye katılımda 127, eğitim olanaklarına erişimde 104, siyasete katılımda 103. Sırada yer alıyor.

İNSAN HAKLARINI EN ÇOK İHLAL EDEN ÜLKELERDEN BİRİYİZ

Türkiye, bu özet tablodan da anlaşılacağı üzere “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesini en çok ihlal eden ülkelerden” biri olmaya devam ediyor. Geçtiğimiz Şubat ayında çalışmaya başlayan “İnsan Hakları Tazminat Komisyonu’nun” varlığına ve Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru olanağının tanınmış olmasına karşın Türkiye; aleyhine AİHM’e yapılan 13 bin 900 şikayet ile, hakkında en çok başvuru yapılmış olan dördüncü ülke konumunda bulunuyor.

Yani İmzalamak yetmiyor. Türkiye’nin artık söylemde değil eylemde de sonuç getiren çalışmalar yapması gerekiyor.