(2) TİCARETTE DÜRÜSTLÜK - Ahmet Bostancı

     Yüce Allah: “Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline!. Bu (hilekarlar) büyük bir günde tekrar diriltileceklerini zannetmiyorlar mı?.” (1) buyuruyor. Bu ayet-i Kerime insanları aldatan, başkalarının sırtına basarak yükselen, insan emeğini sömüren, ticarette haksızlık yapanların kıyamette Allah’ın huzurunda yaptıklarının hesabını vereceğini ve azaba çarptırılacaklarını haber vermektedir. Kendiside bir tüccar olan Sevgili Peygamberimiz(as), hile yapan ticaret erbabına hitaben: “Bizi aldatan bizden değildir.!” (2) Buyurarak hilekarları dışlamaktadır.

   Bir insanın çalışarak alın teri, el emeği, göz nuru, sarf ederek hayatını sürdürmesi, çoluk-çocuğunun nafakasını temin etmesi esas kabul edilmiştir. Harama el uzatmadan, meşru yoldan kazanç temin etmesi, Allah ve Rasülü tarafından övülmüştür. Haksızlık ve aldatma içeren her türlü ticaret reddedilmiş ve yasaklanmıştır. Bir hadis-i şerifte Efendimiz (as): “Yediği haram, içtiği haram, giydiği haram bir adamın duasına Allah cevap verir mi!?”(3) buyurarak haram yiyenlerin dua ve ibadetlerinin Allah katında kabul edilmeyeceğini haber vermektedir.

     Mü’min, her şeyden önce güvenilir kişi demektir. Öyleyse mü’min, alırken, satarken, üretirken hilesiz hareket eder. Helal kazanç uğruna verilen mücadelenin ibadet olduğu bilincindedir. Sofrasına, evlatlarının kursağına haram lokma koymaz. Cenab-ı Allah’ın Kur’an’da: “Ey İman Edenler! Karşılıklı rızaya dayanan ticaret dışında mallarınızı aranızda haksızlıkla yemeyin.” (4) emrine karşı gelmez.  “Dürüst ve güvenilir ticaret yapan kıyamet gününde peygamberler, sıdıklar ve şehidlerle beraber olacaktır.” (5) Müjdesine nail olmak için dürüstlükten ayrılmaz.

   Bir hadis-i şerifle bitiriyorum.”En temiz ve helal kazanç, ticaret yapanların kazançlarıdır. Onlar ki konuştukları zaman yalan konuşmazlar, kendilerine bir şey emanet edilince emanete hıyanet etmezler. Söz verince sözlerinden dönmezler. Satın aldıkları zaman malı kötülemezler. Sattıkları malları gereksiz yere övmezler. Borçlandıkları zaman, borçlarını zamanında öderler. Alacaklı olduklarında ise kolaylık gösterirler.”(6)

dipnot

1-mutaffifin: (1-2)

2-tirmizi (buyu)

3-müslim (zekat)

4-nisa:29

5-tirmizi(buyu)

6-ettergib-etterhib: 2,(586)