İHLÂS SURESİ MEÂL VE TEFSİRİ

KUL HÜ VALLÂHÜ EHAD: “De ki: Allah bir tektir.” Celâl ve Cemâl, bütün sıfatlarıyla, ilâhlık kendisinin hakkı olan, hakkıyla ma’but (ibadet edilen), eşi, benzeri olmayan, bölünme ve ilâve kabul etmeyen, iki veya daha fazla olma ihtimali asla olmayan, daima tek olan, hiçbir şey yok iken, var olan demektir. Yüce Allah tektir. Kur’an’da: “Eğer yerde ve gökte Allah'tan başka ilâhlar olsaydı, kesinlikle ikisinin de düzeni bozulurdu. Demek ki, Arş'ın Rabbi Allah, onların nitelemelerinden uzaktır, yücedir.”(Enbiya: 22) buyuruluyor.

ALLÂHÜSSAMED: “Allah hiçbir şeye muhtaç değil.” Hiçbir eksiği ve noksanı olmayan, bütün sıfat ve fiillerinde mükemmel olan, ululuk, yücelik kendisinde son bulan, mağlup edilemeyen, hiç kimseye muhtaç olmayan, aksine herkes, her şey O’na muhtaç olan Allah.

LEM YELİD VELEM YÛLED: “O doğurmadı, doğurulmadı.” Doğmak, doğurulmak yaratılmışlara mahsustur. Böyle olsaydı, beşere benzerdi. Allah Teâlâ için böyle bir şey asla söz konusu olamaz. Allah’a (haşa) ana veya baba demek kişiyi küfre götürür. Hristiyanlar İsa (as)a Allah’ın oğlu, meleklere Allah’ın kızları diyorlar. Teslis: Yani; üçleme inancı ile Allah üçtür (baba: Allah, oğul İsa (as), Ruhul Kudüs: Cebrail meleği) diyorlar.  Yahudiler de; Üzeyir (as)a Allah’ın oğlu diyerek küfre giriyorlar. Bu sebeple sûre de onlara kınama vardır.

VELEM YEKÜN LEHÜ KÜFÜVEN EHAD: “Hiçbir şey O’na denk ve benzer değildir.” Allah hiç bir şeye benzemez. Şûra suresi 11. ayette: “O’nun benzeri hiçbir şey yoktur.” Bir hadis-i Kutsi de ise: “Beni neye benzetirseniz, öyle değilim.” buyuruluyor. Allah eserleriyle, yarattıklarıyla, sıfatlarıyla fiilleriyle bilinir ve tanınır. Ziya Paşa:
“İdrak-i meali bu küçük akla gerekmez./ Zira bu terazi bu sıkleti çekmez.”  derken, Allah’ın nasıl olduğunu, neye benzediğini düşünmenin akla zarar vereceğini belirtir. Zaten insanın böyle bir görevi de yoktur. İnsanlar Allah’ı dünya gözüyle görebilecek kabiliyette yaratılmamıştır. “Görmediğim şeye inanmam” mantığına göre; körlerin hiçbir şeye inanmamaları gerekirdi.  Eser; O’nu yapanın varlığına delildir. Ortada resim varsa, ressam da var demektir. Kâinat Allah’ın varlığını, birliğini ve kudretini haykırıyor. Göremeyenler ancak kalp gözü kör olanlardır.

Peygamberimiz(as): “İhlâs Sûresi Kur’an’ın üçte birine denktir.” Buyurmuştur. Yani bu sûreyi üç kere okuyan Kur’an’ı hatmetmiş gibi sevap kazanır demektir.  Peygamberimiz(as)de her gece yatmadan önce üç İhlâs, Felâk ve Nâs Sûrelerini okur, elleriyle vücuduna mesh ederdi.

Cumanız mübarek olsun…   Ahmet Bostancı