TÜRKİYE’ DE TARIM VE TARIM ŞURASI (1) SORUNLAR VE YANLIŞLIKLAR
Yazar - Servet Şenyiğit
18 – 21 Kasım 2019 tarihleri arasında Ankara’da geniş katılımlı “Tarım Şurası” yapıldı. Hazırlıklar çok önceden başlamıştı. 17 Mayıs’ta şurayla ilgili bir yönetmelik yayınlanmış ve temmuz ayında tanıtımı yapılarak çalışmalar başlatılmıştı. Yapılan çalışmalar da şura sonunda 60 maddelik bir sonuç bildirgesi ile duyurulmuştu.
Tarım ve Orman Bakanı şura sonrasında ,” 2019 yılı içinde piyasa düzenlemesi amacıyla diğer ürünler yanında üzüm , incir ve fındık alımı da yapılıyor” dedi. Türkiye’ de bu üç ürün konusunda faaliyet gösteren ve tarihi geçmişi eskiye dayanan satış kooperatifleri varken, alımların neden Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından yapıldığına değinemedi. Tarım Şurası’nda kooperatifler yok sayılmıştır. Sonuç bildirgesindeki 60 maddede bir kez bile kooperatif sözcüğüne yer verilmemiştir. Türkiye’ nin her bölgesinde ürün bazında uzmanlaşmış köklü tarım satış kooperatifleri yok sayılmıştır.
Yine 2019 Ekim ayında hükümetin yayınladığı karara göre, organik tarım ve iyi tarım destekleri azaltılırken, üç yıl üst üste iyi tarım desteği alanlara 2019 yılı için destek ödenmeyecektir. Organik tarımda da 2017 ve 2018 yıllarında destek alanlar
2019 ile devam edelim, Kasım’da kabul edilen vergi yasasının 44. Maddesi ile TMO ’nin yapacağı dışalım, kamu ihale kanunu kapsamı dışına alınmıştır. Bu da, tarımsal ürün dışalımının temel bir politika olduğu ve dışalımın özenlendirileceği anlamını taşır.
Yerli tohum üretimi ve kullanımı için yapılanlara baktığımızda da yanlışlıklar görülmektedir. Daha önce yerel tohumların kayda alınmasında , meslek kuruluşlarına, sivil toplum örgütlerine, yerel idarelere ve üniversitelere tanınan başvuru kaldırılmıştır. Bu işlev yanlızca Tarım ve Orman Bakanlığı’nın araştırma enstitülerine bırakılmıştır.
Son olarak belirtmekte yarar var ki , 21 Kasım 2019 tarihinde de, hibrit ve dışalım tohumların zararlarının araştırılması ve ata tohumuna dönülmesi için çalışma yapılması hakkında verilen araştırma önergesi TBMM’ de reddedilmiştir.
Yazmaya çabaladıklarım ürünlerle ilgili. Peki ekecek ürünü sağlayan toprak nerede? Bu konuda Anayasa dahil pek çok düzenleme olmasına karşın meralar başta olmak üzere tarım arazilerinin amaç dışı kullanımının hız kesmediği de bir gerçek. Başvuru süresi 2019 sonuna dek uzatılan 5.1 milyon hektar arazi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ilanla satışa ve kiralamaya sunulmuştur. Bu arazilerin satışının, arazilerin tarıma kazandırılması dışında amaçlarla kullanılacağı bir gerçektir.
Bugün sorunları ve yanlışlıkları paylaştım. Çözümlerini de sonraki yazımda paylaşacağım