ORTAKLARDAN ALINAN BORÇ PARALAR -

6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanununun yeni olan birçok uygulamayı da beraberinde getirdiğini belirtmiştik. Şimdi bu uygulamalardan birini belki de en önemlilerinden biri de işletmelerin bilançolarında yer alan ve ortaklar cari hesabında biriken tutarların akıbetidir.

Ortaklar Cari Hesabı Nedir?

Ortaklar cari hesabı, tanım olarak işletmelerin nakit sıkışıklıklarını anlık olarak karşılamaları amacıyla yapılan kısa vadeli borçlanmaları ifade etmektedir. Ancak ülkemizde sermaye şirketleri dediğimiz işletmelerin bilançolarını incelediğimizde gerçek olmayan ancak çok yüksek miktarlara ulaşan tutarları hemen hemen tüm işletmelerde görmemiz de mümkündür. Bu borçların bir çoğu sanal borçlar olarak bilançoların gerçeği yansıtmasını önemli ölçüde etkilemektedir. Şu an yürürlükte olan Türk Ticaret Kanunu’nda ortaklara borçlanmanın herhangi bir sakıncası olmamakla birlikte bunlara üçer aylık dönemler halinde faiz tahakkuk ettirilmesi zorunluluğu getirilmiş ve ancak bu faizlerin gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde Kanunen Kabul Edilmeyen Gider olarak dönemin vergi matrahına ilave edilmesi gerektiği açık bir şekilde belirtilmiştir.

Sermaye şirketleri ticari faaliyetlerini ortakların koymayı taahhüt ettikleri sermaye ile yerine getirmek ve ticari bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş olan kuruluşlardır. Dolayısıyla bu işletmelerin dışarıdan borçlanmaları ancak ve ancak yine ticari amaçla olması esas kılınmıştır.

Ortağına borçlanan şirketlerin durumu ise Yeni Türk Ticaret Kanunu ile daha fazla önemli olmuş ve buna ilişkin son derece katı ve sert kurallar getirilmiştir.

Bu kuralları inceleyecek olursak;

Yeni Türk Ticaret Kanununun 358. Maddesi hükmüne göre şirket ortaklarının şirkete borç vermelerine ilişkin yasak getirilmiş ve şirketlerin yönetim kurulu üyelerinin şirkete emsallerinden fazla tutarda ve olağanın dışında borçlanmalarına yasak getirilmiş ve yine aynı şartlarla şirket ortaklarının ve yönetim kurulu üyelerinin şirketten borç para almalarına yasak getirilmiş ve bu yasağa uyulmamasının sonucu olarak ta adli para cezası (yani hapis) cezası uygulanacağı belirtilmiştir. Bu adli para cezasının süresi 300 günden az olmamak üst sınırı hakim tarafından belirlenecektir.

Eskiden gelen ortaklara borçlar ve ortaklardan alacaklar hesabının durumu ne olacak?

01 Temmuz 2012 tarihinden itibaren işletmelerin bilançolarında gözüken ortaklara borçlar ve ortaklar alacaklar hesaplarına ilişkin olan bakiyelerini 3 yıl içinde banka veya finans kuruluşlarından kapatmaları gerekmektedir. Nitekim söz konusu borçlar herhangi bir şekilde kambiyo senedine veya kıymetli evrağa bağlanamayacak ve başkasına devri söz konusu olmayacaktır. Bu sürede yerine getirilmeyen borçlar için yukarıda bahsetmiş olduğumuz adli para cezası uygulanacaktır. Diğer yandan şirketin alacaklıları, alacakları için şirkete borçlu olan ortağa doğrudan icra takibi yapabileceklerdir.

Şirket ortağı olan kişilere tavsiyemiz şudur ki;  şimdiden işletmelerinin aktifinde gözüken cari hesap bakiyelerini öğrenmeleri ve bunları banka ve benzeri finans kurumları aracılığı ile yerine getirmeleridir.  Aksi takdirde bu kurallar karşısında mağdur olmaları söz konusu olabilmektedir.