OTOYOL ( KARAYOLLARI) PROJELERİNDE PEYZAJ TASARIMI-2 - Rahim Asar

Otoyol üzerinde sürücülerin uzun mesafe görüşünü engellemeyecek nitelikte boylu, orta boylu ve çok boylanmayan şeffaf yapılı ağaç ve çalılarla kitleler oluşturularak kitle boşluk dengesi manzara serileri halinde düzenlenmelidir. Ağaçlandırma yapılırken özellikle yarma şevlerinden dolgu şevlerine geçiş kısımları sürekliliği sağlayacak şekilde bitkilendirilmelidir.

Modern yol peyzajı fonksiyonlarının yeterliliği ve estetik yönden çevreye olan katkıları peyzaj planlama ilkeleri ile gerçekleştirilmelidir. Otoyollarda karşılaşılan sorunlar ve yapılacak peyzaj çalışmalarının fonksiyonları aşağıda görüldüğü gibidir.

I - İnşaat tekniği yönünden peyzaj

-Toprağın stabilizasyonu

-Kar siperi oluşturma

-Çığ, kaya uçması ve taş düşmesine karşı siper

-Yüzey aşınmasını önleyerek drenaj sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlama

II - Trafik tekniği yönünden peyzaj

-Yolun iyi bir görüş hattına sahip olması (optik yönlendirme)

-Far ışıklarına karşı perdeleme

-Kazaları ve yanılmaları engellemek veya hafifletmek -Rüzgarın perdelenmesi

-Gürültü ve toza karşı perdeleme

-Görüş sınırları dışında bırakılan yada bırakılmak istenen objelerin gizlenmesi

III - Bozulan doğa yönünden peyzaj

-Yeniden yeşil bir çevrenin yaratılması

-Yol güzergahındaki değişik peyzaj ünitelerinin birbirine bağlanması -Birleştirme, değiştirme ve yeni bir peyzaj motifi oluşturma

-Yaralanan doğa parçasının tamir edilerek yeniden uygun hale getirilmesi

IV - Biyolojik yönden peyzaj

-Yaban hayatını koruma -Arılar için flora temini -Küçük mikro klima oluşturma

Peyzaj projelerinde bulunması gereken ana hedefler ise aşağıda sıralandığı gibidir.

-Erozyon kontrolü sağlamak

-Sürücü güvenliğini geliştirmek

-Far huzmesinin etkilerini azaltmak

-Su kullanımını minimuma indirmek

-Çevredeki arazilerin kullanımına etkileri azaltmak

-Bakım gereksinimlerini minimuma indirmek

-Bölgesel veya yerel karakteri pekiştirmek

-Otoyoldan veya bitişik alanlardan arzu edilen görüntüleri korumak -Yıl boyunca, mevsimlik renkleri sağlamak

-Çirkin görünüşe sahip yapıları (çöplükler, fabrikalar vb.) perdelemek

Bitkilendirme peyzaj içerisinde estetik özellikleriyle öne çıkan bir planlama olarak değil, otoyol ağaçlandırmasında bitkisel materyalin fonksiyonları özellikle günümüzde çevremize fazlasıyla verdiğimiz zararı kapatmaya yarayan bir destek olarak görülmelidir. Bitkisel materyal cansız inşaat elemanlarının aksine, zaman içerisinde kendini yenileyebilir. Kendi yaşamı için yürütmek zorunda olduğu kimyasal ve fiziksel reaksiyonlar sayesinde çevresine katkıda bulunabilir. Sadece bitkinin bulunduğu noktada değil, yer üstü ve yer altı yayılımı ile geniş bir alanda etkili olabilir. Tarihe tanıklık edip bilgiler verebilir. Yalnızca yaşamıyla değil yaşam sonrasıyla da yararlı olan bir elemandır.

-Sürücü güvenliğini geliştirmek

-Far huzmesinin etkilerini azaltmak

-Su kullanımını minimuma indirmek

-Çevredeki arazilerin kullanımına etkileri azaltmak

-Bakım gereksinimlerini minimuma indirmek

-Bölgesel veya yerel karakteri pekiştirmek

-Otoyoldan veya bitişik alanlardan arzu edilen görüntüleri korumak -Yıl boyunca, mevsimlik renkleri sağlamak

-Çirkin görünüşe sahip yapıları (çöplükler, fabrikalar vb.) perdelemek

Bitkilendirme peyzaj içerisinde estetik özellikleriyle öne çıkan bir planlama olarak değil, otoyol ağaçlandırmasında bitkisel materyalin fonksiyonları özellikle günümüzde çevremize fazlasıyla verdiğimiz zararı kapatmaya yarayan bir destek olarak görülmelidir. Bitkisel materyal cansız inşaat elemanlarının aksine, zaman içerisinde kendini yenileyebilir. Kendi yaşamı için yürütmek zorunda olduğu kimyasal ve fiziksel reaksiyonlar sayesinde çevresine katkıda bulunabilir. Sadece bitkinin bulunduğu noktada değil, yer üstü ve yer altı yayılımı ile geniş bir alanda etkili olabilir. Tarihe kanıklık edip bilgiler verebilir. Yalnızca yaşamıyla değil yaşam sonrasıyla da yararlı olan bir elemandır.