YENİ PARA BİRİMİ VE LÜLEBURGAZ - Ozan Akarsu

Son günlerde dijital para konusunda ABD başta olmak üzere pek çok ülkeden peşpeşe açıklamalar geliyor. En son ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell, dijital dolar hakkında açıklamalarda bulundu. Powell, ‘’ABD merkez bankası dijital para birimi (CBDC) doların uluslararası gücünü korumaya potansiyel olarak destek olabilir” dedi.

Fed’in yılbaşından bu yana dijital dolar üzerine çalışmalar yürütüyor, yönetim kurulunda sert tartışmalar yaşanıyordu. Yine Powell’in açıklamalarına bakılırsa 5-10 yıl içinde küresel finansal sistemin gelişimini ve tarihini etkileyen adımlar atılacak. Atlantik Konseyi’nin verilerine göre bu zamana kadar 10 ülke kendi merkez bankası dijital para birimlerini çıkarırken 105 tane ülke daha bunu değerlendiriyor.

Peki Türkiye ne durumda? Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2021 Eylül ayında pilot uygulamalara başlamıştı. ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM ile “Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu” oluşturuldu. Konu hakkında en son TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “Dijital para çalışmalarımız çok ciddi ve hızlı şekilde devam ediyor. Yılın ikinci yarısı farklı testlerimiz ve çalışmalarımız önemli bir noktaya gelecek.” diye konuştu.

Teknolojik altyapı olarak kripto paralara benzediği için kripto paralar ile karıştırılan CBDC aslında temelde birbirinden farksızdır. Kriptolar, tamamen merkeziyetsiz bir yapıya sahip olduğundan bir kişi veya oluşum tarafından kontrol edilmiyor. CBDC’ler ise Bitcoin gibi blok zincir teknolojisine dayalı olsa da blok zincir ağlarına yalnızca seçili kişi ve kurumların erişim sağlayabiliyor. Kripto paralar genellikle bir parasal karşılık bulundurmazken CDBC’lerin varlık karşılıkları bulunuyor. CBDC’lerin kolay para transferi ve güvenlik gibi pek çok avantaj sağlayacağı belirtiliyor.

Ülkemizde şimdilik kötü şöhretine rağmen kripto paralara olan ilgi, yerel yönetimlerin bu konuda çalışmalara başlamasına neden oldu. Şimdilik sadece Konya Büyükşehir Belediyesi kripto para üretimine dair açıklamalarda bulunsa da ilerleyen aylarda hem CBDC hem de Kripto para konusunda pek çok belediyenin ulusal ve uluslararası atılımları olacağına eminim.

Merak ediyorum ülkemizi ve dünyamızı artık yakından ilgilendiren bu yeni parasal sisteme Lüleburgaz ne kadar hazır?

Dijitalleşen dünyada gelişmelere ayak uydurmak ve yeni fırsatları kaçırmamak gerekir. Öyle ki; bundan 2 yıl öncesine kadar Lüleburgaz’a ait bir telefon uygulaması gereklidir dediğimde; ‘’kardeşim belediyelerin daha önemli işleri var’’ deniyordu. Bugün ise reklam tabelalarında bir telefon uygulamasının yapıldığına dair haberler görüyoruz. Telefon uygulamasını da tabeladan tanıtmak da ayrı ironi ya…

Lüleburgaz Belediyesi, dijital varlıkların yönetimi için kullanılan bir teknolojiyi önce Lüleburgaz sonra da Trakya’ya getirerek, on yılların atılımını yapmış olur. Kabaca söylemem gerekirse; sosyal belediyecilik hususunda dijital paranın, kent halkının ödeme aracı olarak bir ekosistem içerisinde kullanılması, belediye hizmetlerinden avantajlı bir şekilde yararlanması anlamına gelir. Sosyal yardımlar daha kapsamlı ve geniş katılımlı olur.

Yazılarımda bu konuya değinmeye devam edeceğim.