MEHMET AKİF VE AHLAK - Ahmet Bostancı

İstiklal marşımızın kabulünün sene-i devriyesini idrak ettiğimiz günlerdeyiz. Milletimize İstiklal Marşını hediye eden, milli şairimiz Mehmet Akif Ersoy İslam ahlakının tüm özelliklerini taşıyan mümtaz bir insandı. Bunu şiirlerinde gördüğümüz gibi günlük hayatında da görüyoruz. Yalandan, iki yüzlülükten, sahtekârlıktan, yapmacık davranışlardan, kısacası ahlaka uymayan tüm davranışlardan ve bu davranışları ortaya koyan kimselerden nefret ederdi. O tür insanlarla alakayı keserdi. Mısralarında der ki;

“Ne irfandır veren ahlâka yükseklik, ne vicdandır;
Fâzîlet hissi insanlarda Allah korkusundandır.
Yüreklerden çekilmiş farz edilsin havf-ı Yezdân’ın…
Ne irfânın kalır te’sîri kat’iyyen, ne vicdânın.”

Âkif’e göre ahlak duygusu Allah korkusundan doğar.  O, ahlâk ve erdemlerin kaynağını din duygusuna bağlamaktadır. Kişinin tahsilli ve irfan sahibi de olsa, bunun tek başına işe yaramayacağını, yanında vicdanlarda Allah korkusu olması gerektiğini ifade eder.  Dinsiz fertlerde, ailelerde, toplumlarda ve devletlerde ahlâkî çöküşün kaçınılmaz olduğunu belirtir.

“Çalış!’ dedikçe şerîat, çalışmadın, durdun,
Onun hesâbına birçok hurâfe uydurdun!
Sonunda bir de ‘tevekkül’ sokuşturup araya,
Zavallı dîni çevirdin onunla maskaraya!”

“Kim kazanmazsa bu dünyada bir ekmek parası:
Dostunun yüz karası; düşmanının maskarası.!”

Yaşanan sıkıntıların temelinde, insan ve ahlak problemi vardır. Dinin çalış yönündeki emirlerini ve tevekkül konusunu yanlış yorumlayarak, işi tembelliğe vurmak, sonra dinde kabahat aramak son derece yanlıştır.
Sömürgeci  Avrupa’yı  tek dişi kalmış canavara benzetir. “ Onlar önce işgal edecekleri milletlerde kardeş kavgası çıkarır. Sonra çullanırlar.” der.

O’nun kişiliğini ve karakterini oluşturan bazı sözleri şunlardır:
“Sen dost kazan, düşmanı anan da doğurur.”
“Ana-baba çocuğuna taht yapar, ama baht yapamaz.”
Dostu: “Bakalım Allah ne gösterecek”  deyice: Akif: “Allah, bakalım kulum ne yapacak!”  der.
“İnsan için ancak çalıştığının karşılığı vardır.”
“İnsan hayatta iki şeyi iyi bilmeli, haddini ve hesabını”
“Milletler topla, tüfekle, teyyare ile yıkılmaz, ancak kendi aralarındaki bağlar çözülünce yıkılır.”
“İnsan başarmakla mükellef değil, ama çalışmakla mükelleftir. Gaye uğrunda çalışmak, didinmek, uğraşmak ne güzel, ne hoş…”