DENİZ TAŞIMACILIĞININ PAYI AZALIYOR - Servet Şenyiğit

Her yıl 1 Temmuz’u Kabotaj Bayramı olarak kutluyoruz. 1 Temmuz 1926 yılında kabul edilen Kabotaj Kanunu kapsamında Ulusal Bayram ilan edilen Denizcilik ve Kabotaj Bayramı’nın amacı gemi işletmeciliğini desteklemek ve kabotaj hakkının elde edilişini kutlamaktır.

Kabotaj ne demektir? Bir devletin kendi limanlarına deniz ticareti konusunda getirdiği ayrıcalıktır. Bu ayrıcalıktan yalnızca yurttaşların yararlanması, ulusal ekonomiye önemli katkılar sağlayacağından genç Türkiye Cumhuriyeti 93 yıl önce ulusalcı bir anlayışla, yabancı bayraklı gemilere kabotaj yasağı koyma yoluna gitmiştir.

Günümüzde sıfırlandığına inandığım, Türk karasularında yolcu taşımacılığı hakkında İstanbul önemli bir veri. 23 ilçesinin sahili olan bu megakent’te deniz yoluyla taşınan yolcu sayısı yüzde üç. İstanbul için yüzkarasıdır.

Peki, günümüzdeki durum nedir? Kabotajdan vazgeçtim, özel sektöre peşkeş çekilmesi nedeniyle devlete ait liman kalmadı ve devletin denizcilik şirketi kapatılıp tüm gemileri elden çıkarıldı. Dış ticarete konu olan ve denizyoluyla taşınan yüklerimizi de giderek yabancı bayraklı gemilerin taşımaya başladığını görüyoruz.

Rakamlar yalan söylemez. 2002 yılına baktığımızda; Türk armatörlere ait 568 adet geminin 451’i Türk bayraklıyken 117’si yabancı bayraklıydı. Tonaj olarak baktığımızda da yüzde 84’ü Türk bayraklı, yüzde 16’sı yabancı bayraklıydı.

2018 yılında ne görüyoruz? Gemi sayısı 1511 adede yükselmiş fakat 1028 adedi yani yüzde 75’i yabancı bayraklı olmuş. Tonaj olarak baktığımızda da Türk armatörlerinin gemileri 28,5 milyon tona yükselmiş ancak, yüzde 25’i Türk bayraklı gemilere ait. Bunun anlamı şu; yabancı bayraklı gemilerin dış yük taşımadaki payları 16 yıl önce yüzde 67 iken bugün yüzde 89’a çıktı. Türk bayraklı gemilerin payı da buna paralel olarak yüzde 33’ten yüzde 11’e geriledi. Kısacası yüzde 22 azaldı.

17 yıllık AKP iktidarının getirdiği sonuç anlattıklarımdır. Burada düşünülmesi gereken; Atatürkçü ve Ulusalcı bir politika olamadığı ve geliştirilemediğidir. Dış alımla ve borçlanmayla denizciliği kalkındıramayız.

servetsenyigit@gmail.com