Lozan Anlaşmasıyla ilgili birkaç kelimede biz edelim -

Halk Televizyonu’nda “Halk Arenası” adlı programda Lozan Anlaşması anlatılıyordu. Konuşmacılar o kadar arsız, o kadar şarlatanca ifadeler kullanıyorlardı ki yazık. Bu ülkede bunları da dinleyip, tarih öğrenenler var. Lozan Anlaşması’na “hezimettir” diyenlere yapmadıkları hakaret kalmadı. Son konuşmacı şunları söyledi “Sultan Vahdettin bir İngiliz gemisiyle İstanbul’dan kaçarken, İsmet Paşa ülkesini savunmak için Lozan’a gidiyordu.” Bir kere şunu iyi ANLAYALIM Vahdettin kaçmadı, kovuldu. İkincisi vatanını ve milletini satmadı. Eğer satsaydı onu altın ve paraya boğarlardı, oysa acından öldü. Tabutuna bakkallar haciz koydular. En önemlisiyse, eğer Mustafa Kemal diye bir önder çıktıysa bu tamamen Sultan Vahdettin’in eseridir. Mustafa Kemal’i Anadolu’ya Kuvayı Millinin başına Vahdettin’i gönderdi. Aksini sadece cahiller ve aptallar savunur. Yetmez mi?

İsmet Paşa’ya gelince, Lozan’a gönderilmesi gereken en son adam odur. Zira tarihte hiçbir başarısı görülmemiş bir adamın Lozan’da ne işi vardı? Sırf beceriksizliği yüzünden Eskişehir, Kütahya ve Afyon’u kaybettik. Sadece bunlar değil, o günkü ordumuzun da üçte ikisi zayi olmuştu da idamla yargılanacakken Mustafa Kemal’in delaletiyle genel kurmay başkanlığından azledilip yerine Fevzi Çakmak getirildi. Halbuki mecliste meclisi mebusanın son reisi Rauf Orbay, girdiği hiçbir savaşı kaybetmemiş olan doğu fatihi Kazım Karabekir gibi değerler vardı. Kazım Paşa kendisini o zaman işgal altında olan Edirne mebusu yazdırmıştı ki Yunanlılara “gözdağı olsun” diye “gelip sizin canınıza okuyacağım” demektir bu. Kurtuluş Savaşı’ndan önce “Anadolu’ya gidip ülkeyi kurtaralım” diyen Kazım Paşaya İnönü’nün cevabı “gidelim İzmit civarlarında birer çiftlik alıp ağa olalım” demiştir. Böyle bir adam Lozan’a gönderilir mi hiç? Sahi Lozan’da birde “Haim Nahum” adında bir haham vardır. Onun orada işi nedir? Sinop Napusu Rıza Nur diyor ki “yahu bir de Haham peydah oldu. İkide bir İsmet’in beline dolanır sırnaşık bir Yahudi…”  “Hayat ve hatıratın” yine Rızavar “Biz Kerkük Musul’u tartışırken duydum ki bizim İsmet Kerkük petrollerini işleten İngiliz şirketlerinden hisse almaya çalışıyormuş?” İsmet Paşa’nın kendi koltuğundan başka hiçbir derdi olmamıştır. “Misakı Milli” meclisin yemin ederek çizdiği sınırlardı. Maalesef, bu sınırlara ulaşamadık. Halbuki düşmanlarımız savaş yorgunuydu. Bütün istihbaratlar iyi bir müzakerecimiz olsaydı daha çok iyi sonuçlar alacaktık. Lozan’ı ilk meclis yani istiklal Harbi’ni yapan meclis onaylamadı. O meclis tatil edilip yerine Lozan’ı kabul edecek bir meclis seçtirildi. Yine de o meclisinde oylama sonuçları şöyledir. “Meclis mevcudu 334 kişi. Katılım 227 kişi, kabul 213, ret 14, katılmayan yani kaçan 107 kişidir. Bazılarına göre bu ret veren 14 kişi hain mi? Meclise gelmeyen 107 kişi ise az hain mi? Unutmayalım ki bu katılmayanlar ve ret oyun verenleri de Mustafa Kemal ve arkadaşları seçmişti. Buna rağmen adamların içine sinmemiş ki kimisi katılmayarak, kimisi de ret oyu vererek tavırlarını göstermişlerdir. Şunu da unutmayalım sonradan çok önemli bakanlıklar yapan ŞÜKRÜ SARAÇOĞLU da ret oyu verenlerin içeresindedir. Lozan Anlaşması aleyhinde çokta ateşli bir konuşma yapmıştır. Aslında bu anlaşma Mustafa Kemal’in de içine sinmedi ya. Biz Lozan Anlaşmasına hiçbir zaman zafer gözüyle bakamadık. Ne zaman doğduğum yerlere gitsem bir ok gibi Midilli Adası göğsüme saplanır dururda onu verenlere hep lanet okurum. Ege adalarının bir de kıta sahanlıkları derdi vardır. Eninde sonunda başımıza bir bela açacaklardır. Saygılarımla.