26 Kasım, Alpullu Şeker Fabrikası’nın kuruluşunun 88. yılı. Bugünün, bölgemizde pancar ekimi ve ekilen pancarın Alpullu Şeker Fabrikası’nda işlenmesi için yıllardan bu yana devam eden mücadelede güzel sonuçlar almaya başladığımız günlere denk gelmesi oldukça sevindirici. Sürece sahip çıkan tüm kişi ve kurumlara teşekkür ederken Alpullu Şeker Fabrikası’nın bölgemiz ve ülkemiz ne anlama geldiği kısaca hatırlamak gerektiğini düşünüyorum.
Uşak'ta mahalli birçok girişimcinin katılımı ile Şeker Fabrikası kurma çalışmaları devam ederken yine aynı yıllarda İstanbul'da da özel şahısların ve bazı milli bankaların katılımı ile 14.6.1925 'de 500.000 TL sermayeli "İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları T.A.Ş." kurulmuştur. Oluşturulan bu yapı tarafından 22.12.1925 tarihinde (Uşak Fabrikasından 46 gün sonra ) Ergene Nehri’nin kenarında, İstanbul, Edirne, Babaeski, Kırklareli hatlarının birleştiği Alpullu İstasyonu’nun hemen yanında temeli atılan fabrikanın montaj işi, 11 ay içerisinde bitirilerek, açılış merasimi, 26.11.1926 tarihinde yapılmıştır. Günde 500 ton pancar işlemek üzere kurulan Alpullu Şeker Fabrikası’nın kapasitesi, 1930 yılında 800, 1931 yılında 1000, 1943 yılında 1400, 1951 yılında da 1900 tona yükseltilmiştir.
20 Aralık 1930’da Atatürk fabrikayı ziyaret etmiştir. Cumhuriyet’in ilk fabrikası kabul edilen Alpullu Şeker Fabrikası'nı gezdikten sonra şeker sanayi hakkındaki düşüncelerini anı defterine şöyle yazmıştır:
“Alpullu Şeker Fabrikası'nı gezdim. Gördüğüm vaziyetten çok memnun kaldım. Müessesenin daha tevsii etmesini ve şimdiye kadar olduğundan fazla muvaffak olmasını dilerim. Memleketimizin her müsait mıntıkasında şeker fabrikalarının çoğalması ve bu suretle memleketin şeker ihtiyacının temini mühim hedeflerimiz arasında tanınmalıdır.”
Dönemin Milliyet Gazetesi’nde Alpullu Şeker Fabrikası’nın açılışına dair yapılan haberde ise şu ayrıntı dikkat çekicidir:
“Memleketimizde şeker ihtihsalini (elde etme) idrak ederken, Lozan Muahedesinin gümrüklere taalluk eden kısmını derhatır etmek (hatırlatmak) lazımdır… Halbuki şimdi bu iki fabrikamızın mevcudiyeti bu maddenin şekere taalluk eden (ilgili olan) hükmünü iskat etmiştir (devre dışı bırakmıştır). Bunun için Hükümetimiz arzu ettiği üzere şekerin gümrük resmini tezyit edebilecektir (artırabilecektir).”
Ülkemizin kendine yeterliliği ve hatta dünya pazarında rekabet edebilirliği noktasında ürünlerimize sahip çıkmamız Lozan sonrasındaki süreçte olduğu gibi bugün de oldukça önemlidir. Bu açıdan Alpullu Şeker Fabrikası’nın kuruluşuna vesile olanları saygıyla anıyor ve bugün Fabrikaya sahip çıkan kişi ve kurumlara bir kez daha teşekkür ediyorum.
VARLIKLARIMIZA SAHİP ÇIKALIM!
Hakan Dedeoğlu - LÜLEBURGAZ
