Avrupa'da hümanizma ortaya çıkmadan yüzyıllar önce "Benim Kâbem insandır" diyen bir halk yaşardı Anadolu'da...
"Hararet nardadır, sacda değildir.
Keramet baştadır, taçta değildir.
Her ne ararsan kendinde ara.
Kudüs'te, Mekke'de, hacda değildir" diyen bir halk.
Bugün hala çocuklarını türkülerle büyüten, mesajlarını türkülerle veren bir halk olarak yaşamaya devam ederler Anadolu'da.
"Kendi noksanını bilip arif ol.
Kimsenin ay'bını gözetme gönül.
Yetmiş iki millete bir nazarla bak.
Hak sevmiş yaratmış söz etme gönül"
Bu türkülerle büyütürler çocuklarını.
Ders kitaplarına girmesi gereken yüce bir felsefedir bu...
Hümanizm de bilinenin aksine Anadolu topraklarında doğmuştur aslında.
Fakat bu insanlar, insan sevgilerinin bedelini çok ağır ödemişlerdir hep.
"Kimse bana yaran olmaz, yar olmaz.
Mertlik hırkasını giydim giyeli.
Dünya bomboş olsa bana yer kalmaz.
İnsana muhabbet duydum duyalı"
sözleriyle ne güzel anlatmışlardır, yaşadıkları halleri.
Dünyaya geliş nedenlerini;
"İkilik kinini içimden atıp
Özde ben bir insan olmaya geldim.
Taht kuralı ariflerin gönlüne
Sözde ben bir insan olmaya geldim.
Ben de bir zamanlar baktım bakıldım.
Nice yıllar bir kemende takıldım.
O aşkı mecazda yandım yakıldım
Közde ben bir insan olmaya geldim"
diyerek açıklamışlardır.
Hâl ehline yapılmış ne güzel bir izahattir bu.
Çocuklarını;
"Tellallık eyleyip, yalanlar atma.
Şurada, burada halkı aldatma.
Küheylandır diye eşeği satma.
Alemin gözünü toz etme gönül"
öğütleriyle yetiştirmişlerdir.
Böyle bir felsefeyle yetişmiş olan bu insanlar, uğradıkları haksızlıkları ve zulmü şiirlere, türkülere şöyle dökmüştür.
"Ardımdan vuranlar yüzüme güler.
Kestiği az gibi, parçalar, böler.
Herkes kılıcını boynumda biler.
Başımı meydana koydum koyalı"
Buna rağmen insanları sevmekten asla vazgeçmemislerdir.
Dünyada insani değerler azalırken, hümanizm can çekişirken, insana olan inançlarını hiç kaybetmemişlerdir onlar.
"İnsan hakta hak insanda
Ne ararsan var insanda.
Çok marifet var insanda
Madem ki ben bir insanım"
demiş ve insanlığa dair umutlarını korumuşlardır bugüne değin.
Siz de tanıyın onları, "bunlar da kim?
Demeyin..
"Okunacak en büyük kitap insandır" diyen, dili, rengi, dini ne olursa olsun her insanı olduğu gibi kabul eden, bu topraklara sevgi ve barış tohumları eken, hep iyiyi doğruyu ve güzelliği örgütleyen Hünkar Hacı Bektaş Veli'yi vefatının 750. yılında minnet, hürmet ve saygı ile anıyorum.
Sevgi varken, nefret niye
Barış varken, savaş niye
Kardeşlik varken, didişmek niye
Dostluk varken, düşmanlık niye
Hoşgörü varken, bağnazlık niye
Özgürlük varken, tutsaklık niye
Adalet varken, haksızlık niye
Öğretimiz odur ki
İncinsen de incitme.