Demir eksikliği olanlar nasıl beslenmeli?

Diyetisyen Öztürkler, “Demir, vücudumuz için temel  bir mineraldir ve vücudumuzda üretilmez. Bu nedenle besinler yoluyla yeterli miktarda almamız gerekir.  Oksijenin dokulara taşınmasında gerekli olan hemoglobin yapımında gerekli olduğu için oksijen yaşam için ne kadar gerekliyse oksijenin kullanılabilmesi için demir de o kadar gereklidir.

Demir eksikliği; çocukluk, ergenlik ve hamilelik gibi ihtiyacın arttığı dönemlerde,  vejetaryenlerde (et yemeden beslenenler), Menstrüasyon dönemi ( Adet Süresi) uzun süren kadınlarda, dengeli ve yeterli beslenmeyenlerde, uzun süren ishaller, kronik enfeksiyonlar,  sindirim sistemindeki bozukluklar gibi durumlarda görülebilir.

Halsizlik, yüzde ve deride solgunluk, çabuk yorulma, hızlı kalp atışları, baş dönmesi, yiyecek dışındaki şeyleri tüketmeye istek duyma (örneğin;  toprak, buz gibi), asabiyet, iştahın azalması gibi bazı belirtiler anemi göstergesi olarak kabul edilir.

Peki demir eksikliğinde nasıl beslenilmelidir?

Demirden zengin besinler: Kırmızı et, hindi, karaciğer, yumurta, kuru meyveler  (kuru üzüm, kuru erik vb), kuru baklagiller, pekmez, yağlı tohumlar (fındık, ceviz, badem vb.), yeşil yapraklı sebzeler (roka, ıspanak, pazı, maydanoz vb.) şeklinde sıralanabilir.

C vitamini, demirin vücutta daha iyi kullanılmasını sağlar. Bu nedenle, C vitamini içeren meyve-sebzeleri (limon, kivi, turunçgiller, domates, biber vb.) demirden kaynaklarıyla birlikte tükettiğinizde demirin biyoyararlılığı daha yüksek olacaktır. Örneğin; yumurtanın yanında bol limonlu domates ve yeşillik yemek veya portakal suyu içmek,  kırmızı et/kurubaklagil yemeklerinin yanında bol limonlu salata tercih etmek gibi.  Sabahları 1-2 tatlı kaşığı keçiboynuzu pekmezi tüketmek de demir ihtiyacını desteklemeye yardımcı olacaktır.

Hayvansal kaynaklı besinlerden alınan demirin emilim oranı (yaklaşık %25), bitkisel kaynaklı besinlerden alınan demirin emilim oranına (yaklaşık %5) göre daha yüksektir.

Kalsiyum demir emilimini engeller, bu yüzden süt ve sütlü ürünleri demir takviyesi olan ilaçlarla birlikte alınmamalıdır. Kepekli ekmekler de demir emilimini azaltacağı için demir eksikliği olanlar tercih etmemelidir.  Çay ve kahve demir emilimini azalttığı için yemek esnasında tüketilmemeli, yemekten en az 1 saat sonra tüketilmelidir. İçildiği durumlarda çaya limon eklemek veya çayı açık içmekte fayda vardır. Demir takviyelerini de aldıktan sonraki 1 saat içinde çay-kahve, süt ve süt ürünlerini tüketmemek gerekir.”

Cüneyt ÜNLÜSOY